الکتروموتور

تولید نیروی اولیه در هر دستگاه و فعالیتی یکی از مهمترین عناصی است که همواره باید در نظر گرفته شود و برای رفع این نیاز از چندین ابزار میتوان استفاده کرد که مهم ترین و پر استفاده ترین این ماشین ها ، الکتروموتور میباشد . این دستگاه که یک طراحی و دستگاه قدیمی به حساب می آید با توجه به پیشرفت های زیادی که در زمینه های تولید الکتروموتور که ایجاد شده است ، انواع و مدل های مختلفی نیز دارد که مدل مناسب یکسری از فعالیت ها و صنایع میباشد.  هر مدل از الکتروموتورها دارای قطعات مشترکی میباشند که میتوان گفت این قطعات ، قطعات پایه و اصلی این دستگاه میباشند . به عنوان مثال میتوان روتر ، استاتور ، شافت ، بلبرینگ و ... را ذکر کرد که هرکدام در این دستگاه نقش منحصر به فرد خود را دارند و در صورت آسیب دیدن یکی از این قطعات ممکن است عملکرد دستگاه کاهش پیدا کند یا حتی باعث شود دستگاه از کار بیفتد . در ادامه به انواع الکتروموتور ( از لحاظ جریان ورودی ) که تک فاز و سه فاز و عملکرد آن پرداخته شده است . مهمترین نکه و عنصر عملکرد این دستگاه میدان مغناطیسی ایجاد شده میباشد .   


الکتروموتور چیست ؟
در ابتدا ایده ی ایجاد یک ماشین مکانیکی برای ایجاد نیروی مکانیکی مورد نظر در دستگاه ها و فعالیت ها در قرن 18 ایجاد شد و پس از طراحی اولین مدل های الکتروموتور صنایع وارد مرحله ی جدیدی از پیشرفت و تحول شدن . در واقع این ماشین ها با ایجاد یک میدان مغناطیسی دائم توانسته عملیات تولید انرژی را برای تمام فعالیت ها بسیار اسان کند . 
امروزه ، الکتروموتورها ، مجموعه ای از ماشین ها یا دستگاه ها میباشند که میوانن با دریافت نیروی ورودی ( برق ) طی یکسری عملیات توسط میدان مغناطیسی انرژی مکانیکی را تولید کند . این میدان مغناطیسی در اصل یک نیروی الکترومومفناطیسی را به جریان تحمیل کرده و جریان مغناطیسی چرخشی ایجاد میشود ؛ در نتیجه روتر درون دستگاه شروع به حرکت در جهت چرخش میدان مغناطیسی میکند . البته با پیشرفت و به روز رسانی هایی که در روند تولید به وجود آمده است مدل دوار نیز تولید میشود.  
هر الکتروموتوری فارغ از مدل و سری ، دارای اجزا و قطعات مشترکی هستند که ممکن است در بعضی مدل ها جنس آنها فرق کند یا نحوه نصب و جایگذاریشان.
دسته بندی های مختلفی برای موتور الکتریکی وجود دارد ، اما مهمترین دسته بندی آنها بر تقسیم بندی بر اساس نوع جریان ورودی میباشد . همانطور که میدانید برق تک فاز و سه فاز انواع جریان الکتریکی موجود میباشند . برق تک فاز مناسب کاربری های شهری ، خانگی و حتی فعالیت های کوچک میباشد در مقابل از برق سه فاز در زمینه هایی استفاده میشود که فعالیت سنگینی دارند و برق شهری پاسخگوی نیاز آنها نمی باشد . از همین رو الکتروموتورها نیز در دو سری تک فاز و سه فاز تولید میشوند . که هر کدام مناسب یکسری فعالیت ها یا سیستم ها میباشد .  
اجزای الکتروموتور : 
1. استاتور : این قطعه ، از قطعات ثابتی است که در الکتروموتور نصب میشود و وظیفه دارد یک میدان مغناطیسی به دور روتر ایجاد کند . در واقع این قطعه از چند ورقه فلزی به شکل استوانه فلزی تو خالی میباشد که درون تمام این ورقه ها یک سری شیار ایجاد میشود . نقش این شیارها برای جای گذاری سیم پیچ های الکتروموتور میباشد که به آن کلاف میگویند . 
2. روتور : این قطعه نیز از دو قسمت هسته و سیم پیچ ساخته میشود که البته این سیم پیچ ها معمولا از جنس مس یا آلومینیوم میباشند و همچنین هسته روتور یک رابطه مستقیم با میزان قدرت دستگاه دارد به همین دلیل در زمینه هایی که به قدرت زیادی نیاز است این قطعه از جنس آلومینیوم ساخته میشود . قابل ذکر است روتور مسی از روش دایکست و سیم پیچ آلومینیومی با روش ریخته گری ساخته میشوند . البته نوع دسته بندی دیگری برای روتور ها وجود دارد که به دو دسته ی قفس سنجابی و شمش مسی تقسیم میشوند . البته در صورت نیاز به استفاده در الکتروموتور کوچک از شمش آلومینیومی نیز ساخته میشود . 
3. پوسته : اتمام قطعات داخلی ، درون این قطعه قرار میگیرد و وظیفه دارد از سایر قطعات در برابر آسیب های احتمالی مانند ضربات فیزیکی ، تشعشعات و، رطوبت و ... محافظت میکند . 
4. شافت : این قطعه نوعی ورودی و خروجی دستگاه به حساب می آید که با استفاده از آن الکتروموتور به سایر دستگاه ها وصل میشود . 
5. کموتاتور : این قطعه مابین استاتور و نزدیک به پروانه نصب میشود و وظیفه دارد که جهت جریان را تغییر داده و از قطعات متحر به حساب می آید . 
6. جاروبک : این در ارتباط با کموتاتور است و در جهت تکمیل سوییچ و تغییر جریان مورد استفاده قرار میگیرد .
7. بلبرینگ : الکتروموتور ها به گونه ای طراحی میشوند که یاتاقان ها در نقطه ای در امتداد روتور ، نزدیک به قاب و بدنه ( بیرون از آنها ) بر روی براکت ها نصب میشوند . بلبرینپ این تونایی زا دارن که اصطکاک موجود دز شافت را به حداقل رسانده و درصد کارهای ناخواسته را به صفر نزدیک کند . 
8. براکت : براکت ها دو دو طرف انتها و ابتدای پوسته قرار میگیرند و شافت ها بر روی آنها نصب میشوند و وظیفه محافظت از دستگاه و شافت را دارد .
با اینکه تمام این قطعات به صورت خلاصه و مفید توضیح داده شده اند اما ممکن در برخی سری ها و یا به دلیل شخصی سازی دستگاه توسط خود مشتری برخی از قطعات عوض شده و حتی حذف شوند . 
برای توضیح زمینه های کاربرد الکتروموتور نه انتهایی وجود دارد و نه ابتدایی ، به این دلیل که الکتروموتورها حتی درون کوچکترین دستگاه های برقی خانگی نیز استفاده میشود و در مقابل از ان در صنایع بسیار بزرگ و حتی صنایع مادر استفاده میشود . پس نمیتوان زمینه های کاربرد موتور الکتریکی را به درستی بیان کرد . 


پ.ن : به نظر شما پست بعدی درباره چی باشه ؟